Jaź (Leuciscus idus)

2021-04-29

Charakterystyka jazia

Jest rybą z rodziny karpiowatych. Jest podobny do płoci, klenia i jelca. Ma ciało wysokie, lekko spłaszczone bocznie. Boki są srebrzyste a u większych okazów złotawe. Na grzbiecie, tuż za niedużą głową posiada niewielki garb. Górna szczęka jest nieco krótsza od dolnej. Łuska jest stosunkowo drobna w złotawym odcieniu- podkreślona ciemnym konturem. Płetwy piersiowe i brzuszne mają kolor czerwonawy lub żółtawy. Pozostałe płetwy są szare. Charakterystyczne dla jazi są ich żółte oczy.

Miejsce występowania jazia

Jaź występuje w Europie na wschód od rzeki Ren i na północ od Alp oraz w Azji.

W Polsce rybę tę najczęściej można spotkać w rzekach, ale również w jeziorach przepływowych, żwirowniach, zbiornikach zaporowych, starorzeczach i przybrzeżnych wodach morskich. Są powszechne niemal we wszystkich rzekach Polski. Szczególnie dobrymi łowiskami na jazie są: Narew, Biebrza i inne rzeki w dorzeczu Wisły, takie jak Skra oraz Wieprz. Jaź występuje przy brzegach w okolicach drzew, skąd bardzo często spada pożywienie na powierzchnię wody. Chętnie chwytają pokarm unoszący się nad dnem. W porach chłodniejszych - jesienią pływa w głębszych partiach wody, natomiast w porach cieplejszych bliżej powierzchni. Denne, gliniaste zagłębienia też lubią być jego miejscówką. Ważnym jest zaznaczenie, że jaź bardzo lubi klarowną wodę. Zanieczyszczone wody nie są raczej w zainteresowaniu jazia, w związku z czym można go spotkać w czystych ujściach dopływów rzek i lekko mętnych wodach.

Odżywianie oraz tarło jazia

Żywi się owadami, mięczakami i skorupiakami a czasami nawet małymi rybkami. W poszukiwaniu pożywienia jazie w dużych stadach potrafią wędrować nawet do 100 km. Podobny dystans potrafią pokonać w czasie migracji tarłowej.

Tarło jazi trwa od marca do kwietnia- kiedy temperatura wody osiąga około 8 stopni Celcsjusza. Jaź trze się w miejscach, w których jest piaszczyste lub żwirowe podłoże, czasem te miejsca mogą być także mocno zarośnięte. Samica składa w płytkich rejonach rzek na dnie piaszczystym lub kamienistym od 35 000 do 100 000 jaj. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. Aby złożyć ikrę, stada dojrzałych do rozrodu osobników udają się w górę rzeki. Tam kleista ikra przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa od 10 do 20 dni. Dojrzałość płciową młody jaź uzyskuje w wieku 3-4 lat.

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych – z ang. Least concern – czyli gatunek najmniejszej troski. Wymiar ochronny dla tego gatunku to 25 cm. Jaź zazwyczaj nie ma okresu ochronnego.

Jak złowić jazia?

Najczęściej łowione jazie maja do 2 kg masy i około 50cm długości. Największe okazy dorastają nawet do 80 cm i osiągają 5 kg masy. Jaź jest rybą długowieczną –żyje od 10 do 15 lat ale przyrasta bardzo wolno. Masę 1 kg osiąga dopiero w 8 roku Do łowienia jazi przy metodzie spławikowej czy gruntowej używa się niedużych przynęt zwierzęcych i roślinnych: ochotki, białe robaki, kukurydzy i różnych ciast. Do metody spławikowej w zupełności wystarczy kij teleskopowy oraz kołowrotek wielkości 4000 oraz żyłka grubości 0,20 -0,22 mm.

Skupmy się natomiast na metodzie spinningowej jako, że jest ona bliższa naszemu sercu.

Jaka wędka na jazia?

Do połowy jazia zazwyczaj wędkarze wybierają wędki w przedziale 220 cm-270 cm, oczywiście długość wędki należy dostosować do panujących warunków nad wodą. Optymalna wielkość kołowrotka będzie 2500 o precyzyjnym hamulcu. Czy żyłka czy plecionka? Zdania są podzielone. Co do grubości plecionki to poruszamy się w przedziale 0.06 – 0.08 natomiast żyłka to 0,12 – 0,16. Cały zestaw zakończymy agrafką wielkości 22-24, choć dodam, że niektórzy wędkarze wiążą linkę bezpośrednio do przynęty.

Jakie przynęty na jazia?

Do połowu jazia wykorzystujemy przede wszystkim woblery, jigi błystki obrotowe, błystki wahadłowe. Po krótce opiszę charakterystykę oraz sposób prowadzenia.

Krąpiki jaziowe Kornel Słabego to jedna z najlepszych propozycji sklepu wędkarskiego Nizel do połowu Jazia. Pozycja obowiązkowa w pudełku każdego jaziowego pasjonaty.

Woblery na jazia

szeroka gama przynęt, która niewątpliwie musi się znaleźć w pudełku każdego spinningisty. Zróżnicowane kolory, głębokość nurkowania wersje tonący czy też pływające. Można w tym się pogubić – zaraz postaram się przybliżyć Wam jak powinien wyglądać wobler jaziowy.

Pyski jazi są dość małe dlatego przy doborze woblera powinniśmy zwrócić uwagę aby przynęta była raczej mała i jego wielkość nie powinna przekraczać 3 cm. Wybór dobrego woblera na jazia nie jest łatwą sprawą dlatego mimo swojego małego rozmiaru powinien być odpowiednio dociążony aby można było oddawać rzuty na duże odległości. Dobry wobler na jazia musi agresywnie pracować, aby sprowokować rybę do ataku. Co do koloru na jazia to polecamy mieć w swoim pudełku woblery w kolorze naturalnym. Często jednak się zdarza, że trzeba posłać do wody woblera w agresywnych kolorach, bo tylko takie kolory sprowokuję tego dnia upragnioną rybę.

Niewielkie marmurki od Kornela Słabego sprawdzają się doskonale przy połowie jazia ale także klenia, bolenia a nawet sandacza.

Smużaki od Staniego do dla wielu wędkarzy jakich znamy najlepsza przynęta do połowu nie tylko jazia ale również klenia.

Błystki wahadłowe na jazia

Staramy się wybrać ze swojego pudełka wahadła od 2 do 4 gram. Co do koloru to nie ma jednego skutecznego koloru dlatego warto mieć w swoim pudełku kilka kolorów od naturalnych po jaskrawe wahadełka. Sposób prowadzenia jest dość prosty i tak naprawdę możemy prowadzić na wiele sposobów i każdy może okazać się skuteczny – dlatego kombinujmy. Oto kilka podstawowych sposobów prowadzenia - pod nurt możemy prowadzić powoli, co chwilę cofając szczytówkę wędki o 10-20 cm. Tym sposobem wahadło będzie pracować góra-dół. Zwijając przynętę z nurtem podszarpujemy szczytówką, jednocześnie mając ją lekko skierowaną ku górze. Wahadło będzie pracowało góra-dół, jednocześnie lekko odbijając na boki. Możemy ją prowadzić w sposób jednostajny zwalniając lub przyspieszając zwijanie linki.

Małe wahadełka to trochę już dla wielu zapomniana przynęta. Mimo wszystko powinniśmy ją mieć w swoim pudełku bo wciąż jest bardzo skuteczna przy połowie np. jazia.

Błystki obrotowe na jazia

Jeśli chodzi o ten rodzaj przynęt to powinniśmy się poruszać w wielkości blaszek od 00 do 2 i tak jak we wszystkich przynętach na jazia kolorystyka jest bardzo duża od naturalnych do jaskrawych. Sposób prowadzenia jest w zasadzie jeden z małymi odstępstwami. Po rzucie bardzo wolno zwijamy lub przytrzymujemy w nurcie od czasu do czasu przyśpieszamy zwijanie.

Błystki obrotowe sygnowane logiem Madey to według wielu must have w pudełku z przynętami jaziowymi. Niewielkie obrotówki w ciekawych kolorach kuszą od wielu sezonów nawet duże okazy jazia.

Mopiki - Micro jigi na jazia

Zyskujące coraz większą rzeszę fanów. Mopiki za zadnie mają imitować larwy występujące w rzece. W rzece prowadzenie tej przynęty polega na wykonaniu rzutu na przeciwległy brzeg i przy zamkniętym kabłąku przyciągamy przynętę w nurt rzeki, następnie przytrzymujemy mopika w nurcie. Skutecznym sposobem jest również gdy przynętę rzucimy pod prąd, a następnie sprowadzamy przynętę z prądem zwijając luz linki. Optymalnie będzie jeśli dobierzemy gramaturę tak aby po oddaniu przynęta swobodnie spływała w dół rzeki.

Niewielkie, przypominające wyglądem larwę microjigi to skuteczna przynęta na jazia. Na zdjęciu mopiki stworzone przez Dariusza Furgoła z Wędkarskiej Polski.

Przynęty gumowe na jazia

bardzo mocna pozycja wśród przynęt na jazia. Szeroki wybór gum imitujących larwy, widelnice, robaki czyli wszystko to co możemy spotkać w rzece. Występuje w wielu wariantach kolorystycznych. Przynęty te zbroimy w lekkie główki jigowe lub w czeburaszki. Prowadzenie bardzo podobne jak w przypadku mopika. Zasada jest taka aby przynęta swobodnie poruszała się w wodzie tak aby do złudzenia przypominało bezbronne żyjątko.